Oncolytisch viro-immuno therapie voor urologische tumoren

Projectleider: Dr. Gabri van der Pluijm
Onderzoeker: Maaike van der Mark (onderzoek analist), per 1 april 2020 opgevolgd door Marjan van de Merbel (junior onderzoeker)
Instituut en afdeling: LUMC, afdeling Urologie
Duur: 2 jaar
Aanvang onderzoek: 01/01/2019, afgerond 2021

---

"Binnen deze studie werd onderzoek verricht naar de tumor-dodende eigenschappen van oncolytische virussen bij prostaat- en blaaskanker (urologische tumoren). Hiervoor zijn reovirussen gebruikt: het “standaard” reovirus (T3D) en een door LUMC geoptimaliseerd mutant reovirus (Jin-3). Om de anti-kanker werking van deze virussen te bepalen zijn innovatieve ziektemodellen ontwikkeld, zoals het kweken van stukjes menselijk tumorweefsel die afkomstig zijn van patiënten met prostaat- of blaaskanker.

De onderzoekers bestudeerden hoe effectief verschillende virussen de kankercellen binnendrongen (infectie), zich vermeerderden binnen de tumorcellen (replicatie) en of de kankercellen gedood werden (oncolyse). Daarnaast werd onderzocht of het afweersysteem van de patiënt weer actief werd gemaakt door de oncolytische virussen, zodat de kankercellen herkend en opgeruimd konden worden.

De onderzoeksresultaten in de studie tonen aan dat vooral het Jin-3 virus tumor-dodende eigenschappen bezit die van pas kunnen komen bij klinische doorontwikkeling en de behandeling van patiënten.

Tijdens het onderzoeksproject werd samengewerkt met onderzoeksgroepen die aan alvleesklierkanker werken. Zo is bestudeerd of het ook mogelijk is om stukjes alvleesklierkanker buiten het lichaam te kweken en dezelfde onderzoeken naar de tumor-dodende eigenschappen van de geteste virussen toe te passen."

Strati-Vir project

Projectleiders: Dr. Gabri van der Pluijm & Dr. Martine Lamfers Onderzoekers: Bernadette van den Hoogen, Dana Mustafa, Jeroen de Vrij, Clemens Dirven (Erasmus MC) en Sjoerd van der Burg, Rob Hoeben (LUMC) Instituten en afdelingen: LUMC, afdelingen Urologie, Cel en Chemische Biologie en Medische Oncologie. Erasmus MC, afdelingen Neurochirugie, Viroscience en Pathologie. Duur: 4 jaar Aanvang onderzoek: 2020

“Uit de studie naar de tumor-dodende eigenschappen van oncolytische virussen bij prostaat- en blaaskanker, kwam naar voren dat met name het Jin-3 virus goed is in het doden van tumorcellen. Wat ook opviel is dat de ene patiënt veel beter reageert op een bepaald virus dan de andere. Daarom hebben we vervolgonderzoek aangevraagd, dat in 2020 van start ging: het Strati-Vir project. Dit is een grote samenwerking tussen het LUMC en het Erasmus MC, waarmee we een toolbox van werkzame oncolytische virussen willen maken. Deze oncolytische virussen zijn afkomstig van zowel LUMC en Erasmus MC. We onderzoeken momenteel welke virussen het beste bij welke patiënt passen. We kijken niet alleen naar het effect van een virus op een bepaald type tumor, maar nemen ook verschillende kenmerken van de patiënt zelf mee. We gaan patiënten en virussen stratificeren, vandaar de naam Strati-Vir.

Onderzoekers van de afdeling urologie in het LUMC werken voor dit project nauw samen met o.a. de onderzoekers van de afdeling neurochirurgie en viroscience in het Erasmus MC. Samen zetten we ons in voor het matchen van virussen met tumoren en patiënten. Hoe gevoelig zijn verschillende typen tumoren voor een bepaald virus? Werkt iets wel of niet bij de tumor van een patiënt? En waarom is dat? Het is een complex geheel, omdat de genetische opbouw van tumoren enorm kan verschillen en ook de eigenschappen van het immuunsysteem van patiënten kan verschillen. Daarom is het zo belangrijk om een systeem te ontwikkelen dat kan voorspellen welk virus bij wie het grootste effect gaat hebben. En daar hebben patiënten met alvleesklierkanker ook baat bij.

Het is een hele spannende tijd, waarin ontzettend veel gebeurt. Het Strati-Vir project kan een geweldige basis zijn voor toekomstig klinisch onderzoek, wat het daadwerkelijk behandelen van patiënten met voor hen op het lijf geschreven virussen mogelijk kan maken. Daar doen we het voor. Dat is waar we naartoe werken: naar vinden van nieuwe en effectieve behandelmethoden van kanker.”

Meer studies