Leiden, 18 november 2021
Leiden, 18 november 2021 - Vandaag, op Wereld Alvleesklierkankerdag, meldt de Stichting Overleven met Alvleesklierkanker | Support Casper twee positieve ontwikkelingen in de zoektocht naar een effectieve behandeling tegen alvleesklierkanker. Dr. Aida Farshadi is er als eerste in geslaagd een 3D-model te ontwikkelen gebaseerd op de tumorcellen van alvleesklierkankerpatiënten die resistent zijn voor chemotherapie. Dit model (ook wel organoids genoemd) maakt het onderzoeken van het effect van nieuwe behandelmethoden sneller, eenvoudiger en dierproefvrij. Daarnaast geeft het onderzoek van dr. Fleur van der Sijde inzicht in het wel of niet aanslaan van de bij alvleesklierkanker meest gebruikte chemotherapie (FOLFIRINOX). Op basis van haar resultaten is een vervolgonderzoek gestart om patiënten in de toekomst een meer op het lijf geschreven behandeling te kunnen bieden en onnodige, zware chemo te voorkomen.
Voor het vinden van een effectieve behandeling tegen alvleesklierkanker is veel onderzoek nodig. Dankzij de organoids (een versimpelde versie van een orgaan) van dr. Aida Fashadi krijgt dat onderzoek een nieuwe dimensie. Op basis van kleine stukjes tumor uit de alvleesklier is een driedimensionaal (3D) celkweekmodel ontwikkeld; een tumororganoid. Daarnaast heeft juist bij deze kankercellen de chemotherapie niet aangeslagen en kunnen de oorzaken hiervan worden onderzocht. En er komt geen dierproef aan te pas. Het model biedt onderzoekers een schat aan kennis en informatie, maar ook nieuwe mogelijkheden. Omdat een organoid dezelfde eigenschappen en reacties heeft als de originele tumor, kan niet alleen de groei maar ook de interactie van kankercellen met immuuncellen nu live worden gemonitord. Doel van het onderzoek is het achterhalen van de oorzaken van het falen van het immuunsysteem bij alvleesklierkankerpatiënten en op basis daarvan de immuuntherapie te verbeteren. Daarnaast is het met behulp van de organoids van de patiënt ook mogelijk in de toekomst te bepalen welk oncolytisch virus het meest effectief is voor de tumorcellen van de patiënt.
Op dit moment is FOLFIRINOX-chemotherapie de meest gebruikte behandeling voor patiënten met gevorderde alvleesklierkanker. Deze therapie werkt alleen niet bij alle patiënten, terwijl ze wel te maken kunnen krijgen met ernstige bijwerkingen. Dr. Fleur van der Sijde startte vier jaar geleden haar onderzoek naar de invloed van deze chemotherapie op de werking van het immuunsysteem. Daarnaast zoekt zij naar kenmerken bij patiënten en in tumoren die kunnen voorspellen of het toedienen van deze chemotherapie zinvol is. Door het onderzoeken van het bloed van patiënten waarbij FOLFIRINOX niet aansloeg, ontdekte ze bepaalde overeenkomende karakteristieken - zowel in het tumor-DNA als in het DNA van de patiënt zelf. Een bloedonderzoek om te bepalen of chemotherapie zin heeft is nog toekomstmuziek, maar wel een stap dichterbij. Vervolgonderzoek in een grote groep patiënten is gestart.
Prof. dr. Casper van Eijck over deze nieuwe ontwikkelingen: "Wereld Alvleesklierkankerdag is natuurlijk een prachtig moment om mensen hoop te kunnen geven. Onze onderzoekers werken elke dag keihard aan het ontwikkelen van een behandeling tegen alvleesklierkanker, een van de meest dodelijke kankervormen ter wereld. Dr. Aida Fashadi en dr. Fleur van der Sijde hebben allebei een waardevolle bijdrage geleverd. Zij bestuderen de interactie tussen het immuunsysteem en kankercellen, en proberen een passende behandeling voor elke patiënt te vinden. Want wat bij de ene persoon wel werkt, hoeft dat bij de andere niet te doen. Hoe beter we alvleesklierkanker begrijpen, hoe beter we het kunnen behandelen. Zo blijven we toewerken naar het moment waarop alvleesklierkanker een goed te behandelen aandoening is."
2015-2024 Support Casper Surlinio